16°
Samsun’da Dijital Gazetecilik Bağlamında VII. Anadolu Medyası Çalıştayı’nda dijital medyanın Basın İlan Kurumu ile olan yasal bağlantısı ele alındı ve 13 Ocak 2023 tarihinde yapılacak olan Basın İlan Kurumu Genel Kurulu için hazırlanan taslak yönetmelik detayları konuşuldu.
Taslak metinde, her ne kadar internet gazeteciliği yasal bir statüye kavuşturulmaya çalışılsa da gelinen noktada, ortaya konan kriterlerin Anadolu internet gazetecilerini hiçbir koşulda memnun etmediği görüşüne varıldı.
Görüşmelerde; genel kategori dışındaki içeriği 5 kategoriye ayıran taslakta kategorilere göre çalıştırılacak asgari kadro sayısı, günlük tekil ziyaretçi ve sayfa gösterimi sayısı ile üretilecek içerik sayısı yani haber sayısı konusunda gerçekten uzak bir yaklaşım sergilendiği ve hiçbir Anadolu internet gazetesinin bu şartları yerine getirmesinin mümkün olamayacağı konusunda mutabakata varıldı.
Özellikle, resmi ilan almak isteyen internet gazeteleri ile ilgili asgari kadro sayısı, en önemli sorun olarak karşımızda duruyor. Örneğin Taslak Yönetmelikte 3. kategoride yer alan büyük şehirlerdeki internet gazetelerinin asgari 8 fikir işçisi çalıştırma zorunluluğu dikkate alındığında, asgari ücret üzerinden bir hesaplama yapıldığında bile sadece işçi giderleri dahi aylık olarak yaklaşık yüz bin liraya ulaşıyor. Yine 24 aylık bekleme süresi dikkate alındığında ise bir internet gazetesinin maliyetinin iki buçuk milyon liraya yaklaştığı görülüyor. Bu ve benzeri örnekler de hiçbir internet gazetesinin söz konusu bütçeyi karşılayamayacağı aşikârdır.
Bu bağlamda, Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği’nde belirtilen asgari kadro, asgari haber sayısı ve içerik, tekil ziyaretçi sayısı ve sayfa görüntülenme sayılarının en az üçte iki oranında düşürülmesini talep ediyoruz. Ayrıca gazeteler için bekleme sürelerinin belirlenmesinde, 7418 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte faaliyet göstermekte olan internet haber sitelerini/gazetelerini gözetecek bir uygulama yapılmasını talep ediyoruz. Buna göre bekleme sürelerinin, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 1-3 yıl yayında olanlar için 18 ay, 3-5 yıl yayında olanlar için 12 ay, 5-10 yıl yayında olanlar için 6 ay ve 10 yıl ve üzeri yayında olanlar için 3 ay olarak belirlenmesini talep ediyoruz.
Diğer yandan resmi reklam statüsü ile ilgili yaptırımları da Anadolu internet gazetelerinin karşılamasının gerçekçi olmadığı görülüyor. Bütün bunlara ek olarak, Basın İlan Kurumunun hazırladığı internet haber sitelerinin resmi ilan alma şartlarını düzenleyen yönetmelik fırsat eşitliğine aykırıdır. Buna ek olarak, Taslak Yönetmelik, adil düzenlemeleri içermekten uzaktır ve medya özgürlüğüne imkan vermemektedir. Dolayısıyla İlgili yönetmelik bu haliyle yürürlüğe girerse, internet medyasında sermaye sahiplerinden yana haksız bir rekabet doğuracağı, çoksesliliğin yerini maddi gücü olan büyük şirketler ve holdinglerin hakim olduğu dijital medya tekellerine ve basın kartellerine bırakacağı tarafımızdan değerlendirilmektedir.
Sayın Cumhurbaşkanı’nın defaten söylediği “Anadolu medyası bizim için çok önemli” ifadesi bu taslakta göz ardı edilmiş ve neredeyse Anadolu medyası yok hükmünde sayılmıştır. Yine taslaktan hareketle görüyoruz ki; Anadolu internet gazetecileri bu taslak hazırlanırken hiçbir koşulda dinlenmemiş ve görüşleri dikkate alınmamıştır.
Özetle Dijital Gazetecilik Bağlamında VII. Anadolu Medyası Çalıştayı’nda iki madde öne çıkmıştır.
Birincisi; yukarıda belirtilen hususların Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği’nde dikkate alınmasını talep ediyoruz.
İkincisi; bundan önceki tüm Anadolu medya çalıştaylarında vurgulandığı gibi, meslek birliği veya meslek odası gibi bir kurumsal yapının kanunla oluşturulması ve medyanın sorunlarının çözümünde temel unsur olarak kabul edilmesini ve meslek yasasının ivedilikle çıkarılmasını talep ediyoruz.
Avrasya Medya ve İletişim Konfederasyonu (AVKON) Şakir GÜREL
Tüm İletişim ve Medya Federasyonu (TİMEF) Sultan TAPDIK
Türk Dünyası Gazeteciler Federasyonu (TDGF) Menderes DEMİR
Dijital Medya Federasyonu (DİMEF) Bahtiyar KAHVECİ
İstanbul Gazeteciler Federasyonu (İGAFED) Adil KOÇALAN
Anadolu Gazeteciler ve Spor Yazarları Derneği (AGSYD) İbrahim ERDOĞAN
Tüm İnternet Gazeteciliği ve Gazeteciler Derneği (TİNGADER) Habip ÇADIRCI
Kdz. Ereğli Dijital Medya ve Gazeteciler Derneği (ERMED) Doğan GÖNÜLLÜ
Türk Dünyası Medya ve İletişim Çalışmaları Akademisyeni – Doç.Dr. Nazan KAHRAMAN
